«شىنجاڭ گېزىتى» «جۇڭگو تېشى» ھېكايىسىنى كەڭ تارقىلىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى
بۇرماقان مولدو
قىرغىز مىللىتىدە، ھاياتلىقنىڭ مەۋجۇتلۇقى- يوقىلىشى خۇددى بوران- چاپقۇندەك ئۆتۈپ كېتىدۇ، قالدۇرغان قەدەم ئىزلىرى مەڭگۈ مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدۇ، دېگەن ماقال- تەمسىل بار. بۇ سۆز ماڭا نىسبەتەن ئېيتقاندا ناھايىتى مۇۋاپىق.
19 يېشىمدىن باشلاپ، مەن ئېرىم بىلەن بىللە چېگرا لىنىيەسىدە چېگرا چارلىدۇق، چېگرا قوغدىدۇق. كىچىك ۋاقتىمدا، دادام ماڭا: «جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى بىلەن خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى بىزگە يېڭى تۇرمۇش ئېلىپ كەلدى، چوقۇم چېگرانى ياخشى قوغدىشىمىز، چوقۇم ھازىرقى بەختلىك تۇرمۇشىمىزنى چىڭ ساقلىشىمىز كېرەك» دەيتتى. بۇ ھەم بىز بىر ئائىلە كىشىلىرىنىڭ ھاياتلىق دەستۇرىمىز بولۇپ قالدى. مەن ئىزچىل بالىلىرىمغا: پەقەت تىنىقىم بولسىلا، ۋەتەننىڭ چېگرا لىنىيەسىنى قوغدايمەن، دەپ كېلىۋاتىمەن.
ھەممەيلەن چېگرا چارلاش يولى ئىنتايىن زېرىكىشلىك دەيدۇ، لېكىن مەن يالغۇز ئەمەس. مەن قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستىدىكى 1133.7 كىلومېتىر كېلىدىغان چېگرا لىنىيەسىدە، نۇرغۇن چېگرا قوغدىغۇچىلارنىڭ ماڭا ئوخشاش ۋەتەننىڭ خەۋپسىزلىكىنى ئۈن- تىنسىز قوغداۋاتقانلىقىنى بىلىمەن. مەن زادى قايسى كۈندىن باشلاپ تاشقا «جۇڭگو» دېگەن خەتنى يېزىشقا باشلىغانلىقىمنى ئەسلىيەلمەيمەن، لېكىن ھەر قېتىم بۇ خەتنى ئويغاندا، بىر خىل مۇقەددەس ئىللىق ئېقىم پۈتۈن ۋۇجۇدۇمنى ئىللىتىدۇ.
82 يىللىق ھايات مۇساپەمدىكى ئەڭ مۇھىم ئىش چېگرا چارلاش، چېگرا چارلاش يولىدىكى ئەڭ مۇھىم ئىش «جۇڭگو تېشى»نى ئويۇش بولدى. پارتىيە مەركىزىي كومىتېتىنىڭ غەمخورلۇقىدا، مەن تۈرلۈك شەرەپلەرگە ئېرىشتىم، مەن بۇنىڭدىن چەكسىز پەخىرلىنىمەن. دەل شىنجاڭ گېزىتى مېنىڭ ئىش ئىزلىرىمنى قايتا- قايتا خەۋەر قىلىپ، تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنى «جۇڭگو تېشى» ھېكايىسىنى كۆرۈش ئىمكانىيتىگە ئىگە قىلدى.
مەن بارغانسېرى كۆپ كىشىنىڭ چېگرا قوغدىغۇچىلارنى بىلىشى، چېگرا قوغدىغۇچىلارنى چۈشىنىشى، چېگرا قوغدىغۇچىلار قوشۇنىغا قوشۇلۇشىنى ئۈمىد قىلاتتىم. مېنىڭ بۇ ئارزۇيۇمنى دەل «شىنجاڭ گېزىتى»دىن ئىبارەت پارتىيە گېزىتى ئىشقا ئاشۇردى. ھەربىر پارچە پۇختا زىيارەت قىلىنغان، كۆڭۈل قويۇپ يېزىلغان ئەسەرلەردىن مەن پارتىيە تاراتقۇسىنىڭ مەسئۇلىيەتچانلىقىنى كۆردۈم، تېخىمۇ مۇھىمى پارتىيە تاراتقۇسى مۇخبىرلىرىنىڭ مەسئۇلىيەتچانلىقى ۋە بۇرچ تۇيغۇسىنى كۆردۈم. مېنى تېخىمۇ سۆيۈندۈرگىنى شۇكى، «شىنجاڭ گېزىتى»نىڭ خەنزۇچە، ئۇيغۇرچە، قازاقچە، موڭغۇلچە تۆت خىل يېزىق نۇسخىسى بار بولۇپ، ھەر مىللەت ئاممىنى پارتىيەنىڭ لۇشيەن، فاڭجېن، سىياسەتلىرى ھەم خەلققە نەپ يەتكۈزۈش تەدبىرلىرىنى تېخىمۇ قولايلىق، بىۋاسىتە چۈشىنىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلغانلىقى.
2022- يىلى 5- ئايدا، شىنجاڭ گېزىتى «جەنۇبىي شىنجاڭنىڭ يېڭى قىياپىتى» ناملىق چوڭ تىپتىكى پۈتۈن تاراتقۇ زىيارەت پائالىيىتىنى قانات يايدۇردى. بىرنەچچە ياش مۇخبىر ھەر خىل زىيارەت ئۈسكۈنىلىرىنى ئېلىپ ئۆيۈمگە كەلدى، ئۇلار مەن ئۈچۈن بىر مەيدان بىۋاسىتە كۆرسىتىش ئورۇنلاشتۇرىدىغانلىقىنى ئېيتتى. ئۇلارنىڭ ئالدىراش سىيماسىنى كۆرۈپ ئىنتايىن خۇشال بولدۇم. ئۇلار ھاياتىي كۈچكە تولغان ۋە كۆتۈرەڭگۈ روھلۇق ئىدى، شۇنداقلا ئۇلۇغچات ناھىيەسىنىڭ جىغىن يېزىسى ساز كەنتىگە بىر خىل يېڭى تارقىتىش شەكلىنى ئېلىپ كەلگەنىدى. ئىلگىرىكى ئاخبارات خەۋەرلىرىدە ماڭا ئالاقىدار ئىشلار كۆپىنچە سۈرەت ۋە يېزىق شەكلىدە ئوقۇرمەنلەرنىڭ ئالدىدا نامايان بولاتتى، بۇ قېتىم مەن يان تېلېفون ئابۇنىچىلار تېرمىنالىدا ئۆزۈمنىڭ ھېس- تۇيغۇسى ۋە ئويلىغانلىرىمنى سۆزلەش ئىمكانىيىتىگە ئىگە بولدۇم. بۇ ھەم چېگرا قوغدىغۇچىلار توپىغا كۆڭۈل بۆلىدىغان تېخىمۇ كۆپ دوستلارنى بىزنىڭ ھەقىقىي تۇرمۇشىمىزنى كۆرۈش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى.
ھازىر مەن يەنىلا ساز كەنتىدە، چېگرا لىنىيەسىگە ئەڭ يېقىن بۇ كەنتتە تۇرۇۋاتىمەن. گەرچە مەن ئەمدى تاغقا چىقىپ چېگرا چارلاپ، «جۇڭگو تېشى» ئويۇشقا ئامالسىز قالغان بولساممۇ، شۇنىڭغا ئىشىنىمەنكى، ئەۋلادمۇئەۋلاد ياش چېگرا قوغدىغۇچىلارنىڭ ئورتاق تىرىشچانلىقىدا، ئۇلۇغ ۋەتىنىمىزنىڭ چېگرا لىنىيەسى بارغانسېرى مۇستەھكەملىنىدۇ، تۇرمۇشىمىز تېخىمۇ بەختلىك بولىدۇ.
بۇ يەردە مەن «شىنجاڭ گېزىتى»نىڭ «جۇڭگو تېشى»نى تارىخ سەھىپىسىگە پۈتۈپ، مەڭگۈ تارقىلىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلغانلىقىغا رەھمەت ئېيتىمەن.
(ئاپتور «خەلق نەمۇنىچىسى» دۆلەت شەرىپى نامىغا ئېرىشكۈچى)
(نەشر ھوقۇقىغا ئىگە ئەسەر، ھوقۇق بېرىلمىگەن ئەھۋالدا باشقا سۇپىلارغا كۆچۈرۈپ ئىشلىتىش قاتتىق مەنئى قىلىنىدۇ. باشقا سۇپىلارغا كۆچۈرۈپ ئىشلەتكەندە مەنبەسى، ئەسلىي ماۋزۇسى، ئاپتورنىڭ ئىسمى ئەسكەرتىلىشى كېرەك، يادرولۇق مەزمۇنىنى ئۆزگەرتىشكە بولمايدۇ. ۋېيشىن دوستلار چەمبىرىكىگە، دوستلارغا ھەمبەھرىلەپ قويۇشىڭىزنى قارشى ئالىمىز.)